Buluş, tarım dahil sanayideki herhangi bir teknik problemin çözümüdür.
Patent, buluş sahibinin buluş konusu ürünü belirli bir süre üretme, kullanma veya satma hakkıdır. Aynı zamanda, bu hakkı gösteren belgeye de patent denir. Sınai mülkiyet haklarının içinde önemli bir yer tutan “patent hakkı”, özellikle teknoloji transferinin aracı olması bakımından gelişmekte olan ülkeleri daha çok ilgilendirmektedir.
Bir buluşun patent verilerek korunabilmesi için gereken kriterler nelerdir?
• Yenilik
• Tekniğin bilinen durumunun aşılması
• Sanayiye uygulanabilirlik
Yenilik, başvuru yapılmadan önce başkaları tarafından yazılı, sözlü ya da uygulanarak açıklanmamış olmak anlamında mutlak yeniliktir. Tekniğin bilinen durumunun aşılması kriteri ise "konuda uzman bir kişinin kolayca düşünüp uygulamaya koyamayacağı" nitelik anlamındadır. Sanayiye uygulanabilirlik, buluşun tümüyle kuramsal olmak yerine pratiğe uygulanabilir özellik taşıması demektir. Bu üç kriteri taşıyan buluşlar patent ile korunurlar.
Patent verilecek konular ve buluşlar nelerdir?
Aşağıda sayılanlar buluş niteliğinde olmadıkları için patent verilerek korunamazlar:
• Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları,
• Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar,
• Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar,
• Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller,
• İnsan ve hayvan vücuduna uygulanacak teşhis ve tedavi usulleri ile cerrahi usuller.(Bu usullerin herhangi birinde kullanılan terkip ve maddeler ile bunların üretim usulleri hariç.)
Aşağıda belirtilen buluşlar da patent verilerek korunamazlar:
• Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar,
• Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri.
Faydalı model nedir?
Türkiye’de ve dünyada yeni olan, sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine 10 yıl süre ile bu buluş konusu ürünü üretme ve pazarlama hakkının tanınmasıdır.
Bir buluşun faydalı model verilerek korunabilmesi için gereken kriterler nelerdir?
• Yenilik,
• Sanayiye uygulanabilirlik.
Patent ile faydalı model arasındaki fark nedir?
• Faydalı Modelde, tekniğin bilinen durumunun aşılması kriteri aranmaz,
• Koruma süreleri farklıdır,
• Faydalı Model belgesine, Ek Faydalı Model belgesi verilmez,
• Araştırma ve inceleme işlemlerinin olmaması nedeniyle patent verilmesine oranla faydalı model belgesinin verilmesi, hem zaman hem de masraf açısından daha elverişlidir.
Türkiye'de tescil edilen Patent'in tüm dünyada geçerli olacağı düşüncesi kamuoyunda yaygındır. Bu doğru mudur?
Hayır. Buluşların patent ile korunması her ülkede geçerli olan ulusal yasalar çerçevesinde sağlanmaktadır. Yani bir buluşun patent ile korunması için, korunma istenen her ülkede patent başvurusunun yapılması zorunludur.
Dünya Patenti veya Uluslararası Patent bir hedef olmakla birlikte bu hedefe henüz ulaşılamamıştır. Sadece, 01 Kasım 2000 tarihinden itibaren Türkiye’nin de dahil olduğu 20 Avrupa ülkesi tarafından kabul edilen ve Avrupa Patent Sözleşmesi olarak adlandırılan bölgesel koruma sistemi, dünya patenti veya uluslararası patent uygulamasının bir denemesi olarak kabul edilebilir. Ama bu Sözleşmeye göre yapılan tek bir başvuru ile alınan patent belgesi ile buluşun korunması, yine patentin geçerli olduğu ulusal kanunlar çerçevesinde olmaktadır.
Türkiyede kaç çeşit patent sistemi vardır?
Türkiye’de biri incelemesiz; diğeri incelemeli olmak üzere iki çeşit patent sistemi vardır. İncelemesiz sistemde, ülkemizde mali kaynakları kısıtlı olan buluş sahiplerine ucuz, süratli, ancak süresi nispeten kısıtlı, 7 yıllık bir koruma sağlanmaktadır. İncelemeli sistemde işlemler daha uzun sürmekte, ancak incelemeli patent, başvurunun patentlenebilirlik kriterlerine sahip olup olmadığını gösteren bir inceleme raporuna dayanarak verildiği için daha güvenli ve daha uzun bir koruma elde edilmektedir. İncelemesiz patent, gerekli şartlar yerine getirilmek ve incelenmek şartıyla incelemeli patente dönüştürülebilmektedir.
Patent/ Faydalı model tescilinin patent sahibine sağladığı haklar nelerdir?
Patent hakkı sahibi, buluşun yeri, teknoloji alanı ve ürünlerin ithal veya yerli üretim olup olmadığı konusunda herhangi bir ayırım yapmaksızın patent hakkından yararlanır.
Patent sahibinin,üçüncü kişiler tarafından izinsiz olarak aşağıda sayılanların yapılmasını önleme hakkı vardır:
• Patent konusu ürünün üretilmesi, satılması, kullanılması veya ithal edilmesi veya bu amaçlar için kişisel ihtiyaçtan başka hangi nedenle olursa olsun elde bulundurulması,
• Patent konusu olan bir usulün kullanılması,
• Kullanılmasının yasak olduğu bilinen veya bilinmesi gereken usul patentinin kullanılmasının üçüncü kişiler tarafından başkalarına teklif edilmesi,
• Patent konusu usul ile doğrudan doğruya elde edilen ürünlerin satışa sunulması veya kullanılması veya ithal edilmesi veya bu amaçlar için kişisel ihtiyaçtan başka hangi nedenle olursa olsun elde bulundurulması.
Buluş sahibinin patent faydalı model belgesini aldıktan sonra yapacağı işlemler nelerdir?
Patent/faydalı model belgesi sahibi veya yetkili kıldığı kişi, patentle veya faydalı model belgesi ile korunan buluşunu, patent/faydalı model belgesinin verildiğine ilişkin ilanın Resmi Patent Bülteninde yayımlandığı tarihten itibaren üç yıl içinde kullanmak ve Türk Patent Enstitüsü’ne kullandığını ispatlamak zorundadır.
Ayrıca, patent/faydalı model belgesi hakkının devam edebilmesi için patent/faydalı model belgesinin koruma süresi boyunca her yıl ücret tarifesinde belirtilen yıllık ücretleri, Türk Patent Enstitüsü’nün bildirimine gerek olmaksızın, vade tarihinde veya vadeyi takip eden altı aylık ek süre içerisinde peşin olarak ödemek gereklidir.
Aynı buluşa hem patent hem faydalı model belgesi verilebilir mi?
Hayır. Aynı buluş konusu için, birbirinden bağımsız olarak, patent ve faydalı model belgesi verilmez. Ancak, patent veya faydalı model belgesi verilmesi için yapılmış olan bir patent ya da faydalı model belgesi başvurusu, 551 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ilgili hükümlerine uygun olarak diğerine çevrilebilir.
Patent Belge Süreci (36-48 Ay)
1. Başvuru
2. Araştırma: Başvurudan itibaren 15 ay içinde
3. İlan: Başvurudan itibaren 18 ay içinde
4. İtiraz: İlandan itibaren 6 ay içinde
5. İnceleme: Araştırmadan itibaren yaklaşık 9 ay sonra
6. Belge: Başvurudan itibaren yaklaşık 36 ay sonra
Faydalı Model Belge Süreci (11-12 Ay)
1. Başvuru: Başvurudan itibaren 45-60 gün içinde kayıt evrakı gelir. Bu aşamada dosya şekilsel olarak incelenir.
2. İlan : ( 3 ay ) erken yayın talebi yapıldığı takdirde, başvurudan sonra yaklaşık 4- 5 ay sonra resmi bültende 3 ay boyunca 3. kişilerin itirazına açılır. Erken yayın talebi yapılmadığı takdirde 18 ay sonra bültene çıkar.
3. İtiraz: Faydalı Model sadece itiraza dayanan bir sistemi içerir.
4. Belge: İtiraz gelmemesi durumunda Faydalı Model belgeye bağlanır.
Tescil koruma süreleri:
• İncelemeli patent 20 yıl,
• İncelemesiz patent 7 yıl,
• Faydalı model belgesi 10 yıl, süreyle korunur. Patent ve Faydalı Model belgelerinin koruma süreleri uzatılamaz. Ancak İncelemesiz verilen patent için başvuru tarihinden itibaren 7 yıl içinde inceleme talebinin yapılması halinde, incelemeli sisteme geçiş yapılabilir ve inceleme sonucu olumlu olursa, koruma süresi 20 yıla uzatılır.
Patent / Faydalı Model tescili için gerekli belgeler;
1. Başvuru konusunu açıklayan tarifname. (Bizler ile temasa geçmeniz halinde bir örneği gönderilecektir.)
2. Patentle korunması istenen buluşun unsur veya unsurlarını kapsayan istem veya istemler. (bizler ile temasa geçmeniz halinde bir örneği gönderilecektir.)
3. Tarifnamede, istem veya istemlerde atıf yapılan resimler. (bizler ile temasa geçmeniz halinde bir örneği gönderilecektir.)
4. Özet. (bizler ile temasa geçmeniz halinde bir örneği gönderilecektir.)
5. Özel vekaletname (firmamız tarafından düzenlenmekte, noter onayı gerektirmemektedir.)
6. Tüzel kişi ise firma unvanı, vergi dairesi ve numarası
7. Özel kişi ise TC kimlik numarası |
|
|
